De blockchain technologie is vooral bekend geworden als innovatief betalingsnetwerk voor de Bitcoin als digitaal betaalmiddel. De blockchain zelf is feitelijk een decentrale, openbare database met daarin de complete boekhouding van transacties die ooit gedaan zijn. Zoals bedrijven voor hun financiële administratie de inkoop en verkoop bijhouden in een ‘grootboek’, zo gebeurt dat ook in de blockchain. Alleen kunnen nu ook tussenpersonen (zoals banken of een notaris) die vroeger nodig waren om transacties betrouwbaar te laten plaatsvinden, vervangen worden door een netwerk van computers. 

Want van elke activiteit wordt op elk knooppunt in het distributienetwerk een kopie met transacties opgeslagen. En een meerderheid van partijen in de blockchain (minimaal 51%) verifieert iedere transactie. De nieuwe transacties worden als een ketting aan de bestaande datablokken van transacties geregen (vandaar de naam block-chain). Zo blijft de historie van transacties behouden en is het vrijwel onmogelijk om gegevens in de database te veranderen. Zo kun je veilige transacties mogelijk maken tussen mensen die elkaar niet kennen of vertrouwen.

De blockchain technologie heeft al grote impact gehad op de financiële wereld. Daarbuiten zal het effect nog veel groter zijn, is de verwachting. Zeker ook voor de digitale transformatie van bedrijven en organisaties. Op veel plekken worden al experimenten uitgevoerd. In de haven van Rotterdam bijvoorbeeld om scheepsladingen te registreren. Energiebedrijven onderzoeken hoe het de doorverkoop van energie mogelijk maakt en Philips werkt aan een systeem voor veilige uitwisseling van medische gegevens van patiënten.

Dat klinkt allemaal spannend, maar feitelijk is de technologie niet spannender dan een relationele database. Al is de implementatie van blockchains (nog) wel wat complexer. Op technisch en organisatorisch gebied wordt hiermee al volop gepionierd. En technisch zal het allemaal nogal meevallen, maar vooral organisatorisch zal de blockchain implementatie aardig wat worstelingen opleveren.

Op technisch gebied is nu een ontwikkeling zichtbaar die eerder ook heeft plaatsgevonden op het gebied van databases. Aanvankelijk moesten hiervoor veel sourceregels en ingewikkelde binaire zoekroutines geschreven worden. Dat evolueerde tot een databasemanagementsysteem (DBMS) met een standaardtaal (SQL). Hierdoor kunnen willekeurige databases eenduidig benaderd worden. Dit gaat ook gebeuren met de blockchain, al draait het dan niet om data maar om de transacties. Er is nu al een ontwikkeling zichtbaar richting transactiebase managementsystemen (TBMS). Hyperledger en Ethereum zijn daar al vrij ver mee. De volgende stap wordt een standaard benaderingstaal (STL) voor de blockchain.

Organisatorisch is het vooral nog zoeken naar goede implementaties. De blockchain heeft de meeste waarde als betrouwbaarheid en de absolute waarheid belangrijk zijn. In ons land zijn betrouwbare partijen vaak ook behoorlijk betrouwbaar. Dat maakt het uitdagender om grootschalige implementaties te vinden. Die worden daarom vooral gezocht op het gebied van kostenbesparing. Want als je geen tussenpersoon of trusted party meer nodig hebt, hoef je die ook niet te betalen.

Toch is ook dat in de praktijk nog niet heel eenvoudig. Er moet immers wel een partij zijn die de chain beheert. En ook als je dat samendoet, kost het geld. Dat moet dus wel wat opleveren. Maar ik zie al wel direct goede toepassingen voor bijvoorbeeld aandelentransacties (nu nog met een onafhankelijke wederpartij), basisregistraties (waarmee nu nog teveel misgaat) of om absolute zekerheid te krijgen bij bijvoorbeeld verkiezingen.

Om de blockchain te laten werken, moet flink wat software ontwikkeld worden. Niet alleen voor de blockchain zelf – daar komt wel een TBMS voor – maar voor alle business rules en (user)interfaces die opnieuw ontwikkeld moeten worden. Als we de blockchain als fundament willen voor waardevolle nieuwe toepassingen, wordt dat alleen een succes als ze ook snel gerealiseerd kunnen worden, met een korte time to market. Low-code platformen (zoals OutSystems en Mendix) bieden daarbij uitkomst. Die zorgen voor een fundament en zorgen voor tijdwinst omdat hierdoor minder handmatig programmeren nodig is.

Low-code platformen voor een blockchain implementatie zijn er in verschillende soorten. Voordat je kiest voor een low-code platform zoals OutSystems en Mendix, is het wel belangrijk om goed te kijken wat je precies wilt met de nieuwe software en waar je organisatie heen moet groeien (zie ook mijn eerdere blog over de keuze van low-code platformen). Zelf maken wij bij Synobsys al sinds de oprichting in 1995 vooral gebruik van low-code tools voor applicatieontwikkeling. En zeker OutSystems speelt een zeer belangrijke rol. Het wordt in de markt ook gezien als voorloper op het gebied van low-code.

Met de naderende komst van een TBMS ‘praten’ we voor de implementatie straks niet meer tegen een database, maar direct tegen de blockchain. Zo zijn dan snel en eenvoudig toepassingen te ontwikkelen. Op dit moment is nog veel code nodig om de blockchain te laten werken, maar op zeer korte termijn kunnen we ook de blockchain aan met low-code. Ook nu al zetten wij de eerste stappen om de blockchain te benaderen met low-code. Houd er maar vast rekening mee bij het maken van nieuwe plannen.